31 мамыр - XX ғасырдың басында қазақ жерінде болған саяси қуғын-сүргін мен ашаршылық құрбандарын еске алу күні, деп хабарлайды Elitar.kz.
Бұл күн 1997 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен бекітілді.
Тарихи деректерге қарағанда, 1921-1954 жылдары КСРО-да «контрреволюциялық» немесе «антисоветтік» деген жаламен 3 миллион 777 мың адам сотталып, олардың 642 мыңы ату жазасына кесілген. Ал Қазақстанда 103 мыңнан астам адам қуғын-сүргінге ұшырап, 25 мыңнан астамы ату жазасына кесілді. Олардың басым бөлігі зиялылар: ғалымдар, мәдениет, саясат және қоғам қайраткерлері еді.
1925 жылы қыркүйекте Қазақстанның басшылығына Федор Голощекин келіп, «Кіші Қазан» төңкерісін ойластырды. Яғни, қазақ ауылдарын кеңестендіру, жайылымдық-шабындық жерлерді бөлу және бай шаруа қожалықтарын тәркілеуді қолға алды. Оның саясаты ұлт зиялыларын жаппай қуғындауға ұласты. Голощекин өзіне қарсы шыққандарды қызметтерінен алып, республикадан қуды, олардың көзін жоюды қолға алды. 1928 жылы Алаш қайраткерлері «буржуазияшыл-ұлтшыл» деген айыппен тұтқындала бастады. Сонымен қатар молдалар мен діндарларды «басқаша, бөтен ойлайтындар» деп айыптады. Олар әртүрлі мерзімге түрмеге қамалды, ату жазасына кесілді, еріксіз жер аударылды.
Сондай-ақ, 31 мамыр - Қазақстанда ашаршылықта қаза тапқандарды еске алу күні. 1920 жылдардың соңында және 1932-1933 жылдары әдейі ұйымдастырылған жасанды зауалдан, әсіресе Қазақ халқы қатты зардап шекті. Аштық салдарынан 3 миллионға жуық қазақ құрбан болды. Тұтас ауылдар жоғалып, қазақ даласы көмілмей қалған мәйітке толды. Аман қалғандары шекара асып, жан сауғалады.
