Қазақстанның "Ақылды қалаларының" дамуы халықтың цифрлық сауаттылығы деңгейінің өсуімен өлшенеді. Жеке компьютерлерді, смартфондарды және басқа да технологияларды пайдалана алатын қазақстандықтардың үлесі 77% - дан 80% - ға дейін артты, деп хабарлайды Finprom.kz.
Белсенді дамып келе жатқан цифрландыру әлемінде өзекті инновациялық үрдістердің бірі "Ақылды қалаларды" (smart city) дамыту болып табылады.
Мұндай қалалардың
мәні - қалалық ресурстар мен қызметтерді
басқарудың тиімділігін арттыру және
азаматтар үшін қолайлы жағдай жасау
мақсатында инновациялық шешімдерді
енгізу есебінен инфрақұрылымды
жетілдіру. Атап айтқанда, Қазақстанда
қалалық қызметтер жұмысының тиімділігін
арттыру және "ақылды технологияларды" енгізу
мақсатында Smart City тұжырымдамасы
әзірленді.
"Ақылды қалаларды"
құруда цифрландыру да, халықтың Үкіметпен
өзара іс-қимылы да маңызды рөл
атқарады.
БҰҰ-ның электрондық
үкіметті дамыту рейтингісінде Қазақстан
39-орынға ие болды. Бұл ретте Қазақстан
8-орынға ие болып, Азияның он елінің
қатарына енді. Корея Республикасы,
Сингапур және Жапония сияқты Азия елдері
көшбасшы атанды. Электронды үкіметті
дамыту индексі бойынша Қазақстан "өте
жоғары деңгейдегі" елдер тобына
кірді.
Электронды үкіметтің даму
индексі мемлекеттердің электронды үкіметінің даму жағдайын көрсетеді.
Елдегі веб-сайттарды дамыту модельдерін
бағалаумен қатар, электронды үкіметтің
даму индексіне елдің ақпараттық
технологияларды қалай пайдаланатынын
көрсету үшін инфрақұрылым деңгейі және
білім беру деңгейі сияқты қолжетімділік
сипаттамалары кіреді.
Қазір
Қазақстанда "Ақылды қалалардың"
6 жобасы жұмыс істейді: Smart Nur-Sultan, Smart
Almaty, Smart Aqkol, Smart Petropavl, Smart Aktobe және Smart
Qaraganda.
Көбінесе "Ақылды қаланы"
қалыптастыру мемлекеттік қызметтер,
көлік желісін басқару, табиғи ресурстарды
ұтымды пайдалану, денсаулық сақтау,
білім беру, инновациялық ауыл шаруашылығы
және қалдықтарды кәдеге жарату сияқты
салаларға тиімді технологияларды
енгізуді көздейді.
2017 жылы әрбір өңір
үшін даму ерекшелігіне байланысты
негізгі салалар анықталды. Мысалы,
Нұр-Сұлтанда қауіпсіздік пен ТКШ басым
салалар болып табылады. Қазір Астанада
ТКШ саласында "Smart көшені
жарықтандыру" жобасы іске қосылды.
Жобаның
күтілетін нәтижелері 48%-ға дейін электр
энергиясын үнемдеу, жарықтандырудың
50% диммирлеу режимін қолдану есебінен
13,6%-ға қосымша электр энергиясын
үнемдеу, бригадалардың шығуы мен көзбен
шолып қарау шығындарын едәуір қысқарту,
өйткені жүйе шамдардың жай-күйі туралы
ақпаратты диспетчердің мониторына
береді. Сонымен қатар, Нұр-Сұлтан
әлеуметтік қызмет және инфрақұрылым
саласында, сондай-ақ бизнес, инновация,
туризм және мәдениет салаларында Smart
жобалар әзірленді.
Алматыда көлік
және ақылды басқару салалары басым
болып табылады. Smart Almaty аясында жүзеге
асырылған жобалардың ішінде Open Almaty,
Almatybike, "Онай", "Алматы паркинг",
"Жол қозғалысы қауіпсіздігі" ААЖ
және Mit Education атап өтуге болады.
Одан өзге мынадай жобалар іске асырылуда: "Ахуалдық
орталық", "Тұрғындарға қолжетімді
сервис", "Жайлы қала", "Ашық
деректер".
"Ақылды қалаларды"
құру халықтың цифрлық сауаттылығының
жоғары деңгейімен және байланыс
құралдарының болуымен сүйемелденуі
тиіс.
2018 жылы дербес компьютерді,
смартфонды, планшетті, ноутбукты,
стандартты бағдарламаларды пайдалану, интернет арқылы қызметтер мен сервистерді
алу дағдыларына ие 6-дан 74 жасқа дейінгі
халықтың үлесі 79,6% - ды құрады.
Өңірлер
арасында цифрлық сауаттылық бойынша
Алматы көшбасшы болды: осы барлық
технологияларды пайдалану дағдыларына
ие халықтың үлесі 81,6% - дан 87,2% - ға дейін
артты. Сондай-ақ, үздік үштікте Алматы
облысы (86,7%) және Нұр-Сұлтан (85,4%).
Ағымдағы
жылдың маусым айының соңында ҚР-да
тіркелген интернет абоненттерінің саны
2,5 млн бірлікке жетті – бұл 2018 жылдың
соңына қарағанда 1,9% - ға артық (2,46 млн
бірлік).
